 |
| ยา เป็นสิ่งจำเป็นต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์ ซึ่งยาแต่ละชนิดก็มีวิธีการใช้ที่แตกต่างกัน เช่น ยาทา ยาฉีด ยากิน เป็นต้น หากเราใช้ยาไม่ถูกต้อง หรือใช้โดยไม่ระมัดระวัง อาจทำให้เกิดโรคอื่นแทรกซ้อนและทำให้เกิดอันตรายได้ ดังนั้นเพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการกินยา เราจึงควรมีความรู้เกี่ยวกับการใช้ยาดังกล่าว คอลัมน์ยาเพื่อชีวิตฉบับนี้จึงขอแนะนำวิธีการกินยาที่ถูกต้อง 1. ยาก่อนอาหาร ให้รับประทานก่อนอาหาร ประมาณ 30 – 60 นาที (หรือถ้าลืมให้รับประทานหลังอาหาร 2 ชั่วโมง) ยาที่ให้กินก่อนอาหาร มักเป็นยาที่มีข้อจำกัด หากกินลงไปแล้วมีอาหารอยู่ในกระเพาะอาหารจะลดการดูดซึมของยาลง ทำให้ยาออกฤทธิ์ไม่ดีเท่าที่ควร หรือไม่ได้ผลเลย จึงแนะนำให้กินตอนท้องว่าง นอกจากนั้น ยาที่ใช้ป้องกันการคลื่นไส้อาเจียน ต้องกินก่อนอาหาร 30 นาที จึงจะได้ผลเต็มที่ และป้องกันอาการคลื่นไส้อาเจียนได้ 2. ยาพร้อมอาหาร หรือหลังอาหารทันที 2.1 ยาพร้อมอาหาร ให้รับประทานอาหารครึ่งหนึ่งแล้วรับประทานยา แล้วจึงรับประทานอาหารต่อจนอิ่ม 2.2 ยารับประทานหลังอาหารทันที ให้รับประทานอาหารคำสุดท้าย แล้วรับประทานยาทันที ยาที่แนะนำให้รับประทานหลังอาหารทันทีจะเป็นยาที่มีฤทธิ์ระคายเคืองกระเพาะอาหารหรือทำให้เกิดอาการไซ้ท้อง หรือคลื่นไส้อาเจียน ถ้ารับประทานตอนท้องว่าง การรับประทานยาหลังอาหารทันทีจะช่วยป้องกันการเกิดแผลในกระเพาะอาหารด้วย 3. ยาหลังอาหาร ให้รับประทานหลังอาหาร 15 – 30 นาที
4. ยาระหว่างมื้ออาหาร ให้รับประทานยาก่อนหรือหลังอาหาร 1-2 ชั่วโมง โดยถ้าเลือกรับประทานยาเป็นก่อนอาหารแล้ว ครั้งต่อไปก็ต้องรับประทานก่อนอาหารทุกครั้งของการรักษาคราวนั้นๆ 5. ยาก่อนนอน รับประทานก่อนเข้านอน 15-30 นาที 6. ยาตามอาการต่างๆ เช่น พาราเซตามอล ทุก 4-6 ชั่วโมง เวลาปวด หมายความว่า รับประทานครั้งละ 2 เม็ด เมื่อมีอาการปวด ถ้าต่อมามีอาการปวดอีกแต่ยังไม่ถึง 4-6 ชั่วโมงไม่ควรรับประทานยานั้นซ้ำอีก เพราะอาจจะเกิดพิษจากยาเกินขนาดได้ ต้องรอให้ครบอย่างน้อย 4 ชั่วโมงจึงรับประทานยาครั้งต่อไปได้ การลืมรับประทานยาครั้งหนึ่ง ให้รีบรับประทานทันทีที่นึกได้ แต่ถ้าใกล้ถึงเวลามื้อต่อไปแล้ว ให้ข้ามมื้อที่ลืมไปเสีย อย่าเพิ่มขนาดยาเป็น 2 เท่าในมื้อต่อไปเป็นอันขาด นอกจากนี้ยังมีข้อควรระวัง หรือคำแนะนำในการรับประทานยาต่างๆ ที่ควรใส่ใจ เช่น - รับประทานยานี้แล้ว ควรดื่มน้ำมากๆ อาจแบ่งได้เป็น 2 กรณี คือ ยาที่มีผลข้างเคียงทำให้คลื่นไส้อาเจียนมาก นอกจากควรกินยาหลังอาหารทันทีแล้ว ต้องดื่มน้ำตามมากๆ เพื่อลดผลข้างเคียงของยา - รับประทานยาแล้วอาจง่วงนอน ยาเหล่านี้มีผลต่อระบบประสาทส่วนกลาง ควรหลีกเลี่ยงการขับขี่ยานยนต์ หรือทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักรกล และที่สำคัญการรับประทานยาที่มีผลต่อระบบประสาทเหล่านี้ควรต้องงดการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์โดยเด็ดขาด - ควรรับประทานยาติดต่อกันทุกวันจนยาหมดยาบางชนิดเป็นยาสำหรับบรรเทาอาการ จะกินนานแค่ไหนขึ้นกับชนิดและความรุนแรงของโรค แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาและกำหนดให้ - เคี้ยวยาให้ละเอียดก่อนกลืน ได้แก่ ยาลดกรดชนิดเม็ด หรือยาขับลมชนิดเม็ด จะมีคำแนะนำให้เคี้ยวยาให้ละเอียดก่อนกลืน เพื่อหวังผลให้ยาที่ถูกเคี้ยวแล้วนั้นกระจายตัวในส่วนของทางเดินอาหารได้อย่างทั่วถึง ทำให้ได้ผลจากการรักษาที่ดีที่สุด |
 |
